Rodzaje gier planszowych

Cześć, niedawno przedstawiałem Wam najpopularniejsze mechaniki (na pewno nie wszystkie!) występujące w grach planszowych

Dziś chciałem pokrótce opisać podstawowe rodzaje gier planszowych. Materiał ten może być pomocny dla wchodzących w te miejscożerne, kasożerne i czasożerne piękne hobby. Sam pamiętam, jak na początku swojej przygody odbijałem się od żargonu występującego w szerokiej maści recenzjach, artykułach czy wideomateriałach a na słowo „euro” przypominałem sobie wujka w Niemczech.

Lecimy. Na początek dwa główne nurty:

Euro –Na pierwszym miejscu nie kładą nacisku na fabułę, ale na strategię z bardziej ekonomicznego punktu widzenia, zarządzamy zasobami, podejmujemy decyzję ekonomiczne, które przyniosą nam określony zysk.
Na akcję A wydajemy x zasobów, która przyniesie nam x zasobów Z oraz dodatkowo odblokuje możliwość wykonania akcji B, która….już chyba wiecie o co chodzi. Budujemy swój ekonomiczny silniczek, który na początku rozgrywki jest dość ubogi ale z czasem się rozkręca. W Grach Euro występuje często efekt „krótkiej kołderki” – zawsze czegoś nam brakuje, albo kilku zasobów lub punktów akcji. Musimy decydować co się bardziej opłaca w perspektywie kilku ruchów naprzód. W Euro występuje zazwyczaj mała losowość, lub na tę losowość mamy wpływ poświęcając zasoby czy punkty akcji.
Przykład: Agricola

Ameri (ameritrash) – Zdecydowanie większy nacisk kładziony jest na fabułę występującą w konkretnej tematyce (kosmos, podziemia, fikcyjne światy, itd.). Celem twórców jest jak największa immersja. Gracze skupiają się na przeżywaniu przygód współpracując lub rywalizując ze sobą. Występują elementy losowości jak rzuty kostką, dociąg kart, wyciąganie żetonów z woreczka.
Pewna doza nieprzewidywalności zmusza gracza do odpowiedniej reakcji na wydarzenia na planszy. Bardzo często gry Ameri występują razem z figurkami.
Przykład: Talisman: Magia i Miecz

Gry kampanijne - Podzielone na kilka scenariuszy, w których fabuła lub historia rozwija się w miarę postępu gry. Sama gra rozwija się wraz z podejmowanymi przez graczy decyzjami. Bardzo często występuje księga paragrafów, która każe nam przeskakiwać na odpowiednie strony scenariusza w zależności co zrobiliśmy prędzej. Możliwe jest również kilka zakończeń danej gry. Najczęściej gra się podczas kilku(nastu)/(dziesięciu) posiedzeń aby przejść cały scenariusz. W uproszczeniu można powiedzieć, że to planszowy odpowiednik komputerowych gier RPG
Przykład: Gloomhaven

Gry kooperacyjne – polegają na współpracy graczy do osiągnięcia celu. Pojedynek toczy się przeciwko automie (wirtualny przeciwnik/bot) sobą. Rozgrywka wymaga planowania oraz wspólnego działania a ruchy powinny być zoptymalizowane pod kątem korzyści dla graczy jako ogółu a nie jako jednostki
Przykład: Pandemic

Gry abstrakcyjne (Abstrakty) – praktycznie skupiamy się na czystej mechanice. Nie ma większego tła fabularnego. Gry te wymagają skupienia pod względem strategicznym. Są to gry, gdzie zasady są w miarę proste do przyswojenia, ale ciężko o perfekcję (easy to learn, hard to master).
Przykład: Azul, szachy 😊

Gry rodzinne – szerokie grono odbiorców, proste mechaniki, negatywna interakcja najczęściej na minimalnym poziomie. Występują elementy strategii i planowania, ale główną funkcją ma być rozrywka. Za przykład podam „Dobry Rok” gdzie gracze wcielają się w postać zwierzątek przygotowujących się do zimy. Nie rywalizują bezpośrednio ze sobą, ale poprzez wysyłanie pracowników zdobywają zasoby za które ulepszają swoje zimowe kryjówki kupując karty przyjemnostek (ulepszeń) do swoich domków. Nie blokujemy sobie pól, najwyżej możemy podwędzić kartę z rynku albo wybudować swoje ulepszenie, które punktuje za karty rywala.

Gry imprezowe -  zabawne, szybkie, najczęściej kompaktowe. Warstwa fabularna ma drugorzędne znaczenie, mają zapewnić rozrywkę oraz uśmiechy na twarzy. Charakteryzują się prostymi zasadami oraz najczęściej są projektowane na większą liczbę graczy.
Przykład: Buła, pizza, kot, ser, koza

Gry wojenne – polegają na symulowaniu walki oraz realizacji strategii wojennej. Występują najczęściej w wersji figurkowej a sama fabuła ma często swoje odzwierciedlenie w historii albo odwołuje się do uniwersum (mamy speców od Warhammera w redakcji)
Przykłady: Memoir '44

Gry solo – gra dla jednego gracza, w którym mierzy się przeciwko wirtualnemu przeciwnikowi.
Bardzo często w/w kategorie posiadają tryb dla jednego gracza – no może za wyjątkiem gier imprezowych.
Przykład: Pod Wrogim Niebem

Gry typu Legacy – podobnie jak w grach kampanijnych rozgrywka się zmienia wraz z postępem. Często ma zawartość dodatkową (karty, przedmioty, mocniejszych wrogów), którzy są odblokowani na późniejszych etapach gry. Kładą duży nacisk na fabułę więc bardzo często gry kampanijne są grami typu Legacy.
Przykład: Zoombie Kidz

Area Control – za pomocą swojej armii walczymy o terytorium na planszy. Zdobyte terytorium najczęściej daje nam określone zasoby, przewagę militarną lub ekonomiczą. Gracze dążą do kontrolowania jak największego terytorium. Nacisk kładziony jest na konflikt i starcia.
Przykład: Tyrants of Underdark

Gry karciane typu LCG i TCG
W grach tego typu budujemy swoją talię kart
LCG – Living Card Game – zestawy kart są aktualizowane, tworzone są nowe rozszerzenia, frakcje w sposób stały i przewidywalny. Gracze mogą dokupić doprecyzowane paczki kart, które stanowią rozszerzenia do podstawowej rozgrywki, oferują nowe scenariusze czy mechaniki. Przed zakupem kart gracze wiedzą, co otrzymają. Gry LCG mają najczęściej charakter kooperacyjny.
Przykład: Horror w Arkham

TCG – Trading Game Card – Gracze budują swoją talię kart (najczęściej pojedynkową).
Karty mają różnorodną rzadkość występowania co wpływa na ich cenę. Te najrzadsze zapewniają większe bonusy, rzadkie zdolności i mogą decydować o wygranej. Kompletowanie swojej talii odbywa się najczęściej poprzez kupno zafoliowanych paczek „w ciemno”. W paczkach może znaleźć się rzadka karta, ale również zdublowane pozycję dlatego drugą drogą budową swojej talii jest handel/wymiana z innymi graczami.
Osoby inwestujące pieniądze w karty mają większą możliwość wygranej czasami określanej jako PVP (Pay to Win / płać za wygraną).
Gry karciane typu TCG mają najczęściej charakter rywalizacyjny.
Przykład: Magic: The Gathering

Strategie 4X - Gry strategiczne, w których zarządzamy swoją frakcją, cywilizacją czy imperium. Nastawiona na ekspansję. Wymagane jest planowanie na kilka rund do przodu oraz dostosowanie się do sytuacji znad planszy. Gry 4X zawierają cztery kluczowe elementy:
a) Eksploracja (Explore):
Odkrywania nieznanych terenów (zakryte kafle mapy) gdzie mogą znajdować się zasoby lub zagrożenia
b) Ekspansja (Expand):
Gracze zdobywają nowe terytoria/zasoby, rozszerzając wpływy swojej frakcji poprzez podoboje czy kolonizacje, rozbudowę miast
c) Eksploatacja (Exploit):
Wykorzystanie zdobytych zasobów w poprzednich krokach do rozbudowy armii, rozbudowy miast, budowania linii obrony. Ogólnie zarządzanie infrastrukturą.
d) Eksterminacja (Exterminate):
Walka w celu uzyskania kontroli nad przeciwnikiem
Przykład: Eclipse

Escape Room - gry w którym musimy wykonać zadanie w określonym czasie.
Odsyłam do osobnego artykułu na ten temat.

W świecie gier planszowych nie możemy jednak mówić o sztywnym podziale, granice się przenikają. Elementy typowe dla euro możemy znaleźć w grach Ameri czy kampanijnych.
W grach euro możemy znaleźć elementy abstraktów (Trikerion – wcielamy się w magików, uczymy się nowych sztuczek, każda sztuczka przedstawiona jest za pomocą kafelka z 4 symbolami. Na kartach teatru wykładamy te kafelki by pasowały do siebie symbolami najlepiej na polach z bonusami). Brak sztywnego podziału na główne nurty sprawia radość z ogrywania kolejnych tytułów. 

Jaki jest Wasz ulubiony typ gier?