Czy wiecie, jaka jest najbardziej prestiżowa nagroda w branży gier planszowych? Zdaniem wielu to właśnie Spiel des Jahres. W naszym artykule chcielibyśmy przyjrzeć się temu, co to w zasadzie za organizacja i jaki wpływ ma na rynek gier.
Spiel des Jahres - podstawowe informacje
Spiel des Jahres to nagroda przyznawana przez Spiel des Jahres e. V. od 1979 roku nowym niemieckojęzycznym grom planszowym i karcianym. Powszechnie uznawana jest za najbardziej prestiżową na świecie, czymś w rodzaju Oscarów dla planszówek. Członkowie jury na co dzień pracują jako krytycy gier dla niemieckojęzycznych mediów.
Historia tych nagród sięga 1978 roku, kiedy to dziennikarz WDR Jürgen Herz wraz z innymi krytykami gier podjął inicjatywę założenia stowarzyszenia. Początkowo wręczenie nagród miało bardziej charakter towarzyski, nieformalny, jednak z czasem zyskało na tyle duże zainteresowanie, że włączyły się w to inne instytucje. Od 1996 roku nagrody rozdawane są w czerwcu lub lipcu co roku w Berlinie. W 2001 roku wprowadzono dodatkową kategorię Kinderspiel des Jahres, czyli dla gry dziecięcej/rodzinnej, a w 2011 roku Kennerspiel des Jahres, która przyznawana jest dla najbardziej zaawansowanych gier, zwłaszcza dla koneserów.
Już od wielu lat decyzje jury mają ogromny wpływ na rynek gier planszowych. W jednym ze swoich artykułów, Süddeutsche Zeitung napisał, że gra, która dostaje zaszczytny tytuł Gry Roku sprzedaje się w nakładzie przekraczającym 300 000 egzemplarzy. Co więcej, wyróżnienie wypływa na to, że sprzedaż potrafi wzrosnąć ponad 10-krotnie. To zatem pokazuje, jak bardzo otrzymanie nagrody może mieć wpływ na zarobki twórców.
Nagrodzone gry mogą na okładkach zostać oznaczone czerwonym pionkiem, gra dla dzieci – niebieskim pionkiem, a gra dla koneserów – antracytowym. Bardzo ważne jest to, że za używanie tego logo Spiel des Jahres e. V. pobiera opłatę licencyjną zgodnie z liczbą sprzedanych gier. Według kryteriów, nominowani do nagrody mogą na swoich opakowaniach przez 3 lata umieszczać taką informację, zaś zwycięzcy nie mają na to limitu.
Jak wyglądają nominacje i nagrody?
Zwycięzcy nagród „Spiel des Jahres”, „Kinderspiel des Jahres” i „Kennerspiel des Jahres” są ogłaszani każdego roku w lipcu. Nominowanie kandydatów i ogłoszenie list odbywa się w maju, po zamkniętym posiedzeniu jury. Bardzo ważne jest to, aby nowe tytuły zostały udostępnione jury najpóźniej do końca marca danego roku, aby umożliwić poświęcenie wystarczającej ilości czasu na grę. Co niezwykle ciekawe, krytycy gier, członkowie jury otrzymują lub zamawiają egzemplarze recenzenckie. W związku z tym to nie wydawcy decydują, które gry przejdą do procesu selekcji, lecz sami członkowie jury.
Nominowana gra musi spełniać podstawowe warunki:
- Zasady i wszystkie inne istotne teksty muszą być napisane w języku niemieckim.
- Gra musi zostać wydana w bieżącym lub poprzednim roku. Niezmienione nowe edycje lub edycje rocznicowe są wykluczone z konkursu.
- Gra musi być dostępna w sklepach w momencie oceny, ponieważ jury nie bierze pod uwagę prototypów, wersji roboczych ani bardzo małych nakładów.
- Dany tytuł musi mieć niemieckojęzycznego dystrybutora.
- Gra musi być grywalna sama w sobie. Rozszerzenia nie są brane pod uwagę.
Jury ocenia jedynie jakość gier. Nie ma znaczenia, czy jest to mała gra karciana, czy duża gra planszowa. Nie ma znaczenia, kto wydał lub zaprojektował grę, ani czy któryś z nich zdobył w przeszłości jakieś nagrody. W szczególności cenione są innowacje, wrażenia wizualne, z samej rozgrywki. Każdy etap kończy się głosowaniem, gdzie gra musi uzyskać poparcie większości członków jury. Między marcem a majem wyłaniani są nominowani i listy. Sami laureaci nagród są wybierani dopiero bezpośrednio przed ogłoszeniem, w dniu poprzedzającym ceremonie wręczenia nagród.
Kto zdobył prestiżowe nagrody?
Na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat wiele kultowych lub obecnie niezwykle popularnych gier zdobyło tytuł Gry Roku. W 1995 nagrodę otrzymali Osadnicy z Catanu, w 2001 roku Carcassonne, w 2004 roku Wsiąść do Pociągu, w 2010 roku Dixit, a w 2016 roku Tajniacy. Nie da się ukryć, że zapewne także ze względu na planszowego Oscara tytuły te stały się światowymi bestsellerami. Patrząc na ostatnie lata, to wśród zwycięzców mamy także Azul, Kaskadię, Dorfromantik czy Halo, Wieża!
W 2025 roku mamy 3 głównych nominowanych do Spiel des Jahres 2025. Są to: Bomb Busters, Flip 7 oraz Krakel Orakel.
W przypadku Kinderspiel des Jahres 2025 są to: Cascadia Junior, Die Mäusebande (Le Clan des Souris), Topp die Torte.
Jeśli zaś chodzi o Kennerspiel des Jahres 2025, to mamy tu Endeavor: Die Tiefsee (Deep Sea), Faraway oraz Neuland (Looot).
Faraway zasłużenie doceniony przez krytyków! <3